LẠC LONG QUÂN

Tên họ, tên hiệu, tên húy

• Tên húy: Sùng Lãm (崇纜)

• Tên hiệu/Danh xưng: Lạc Long Quân (駱龍君)

• Tên tự: (Không rõ trong sử liệu truyền thuyết)

Ngày tháng năm sinh và chức vụ

• Ngày sinh: Không rõ (thuộc về truyền thuyết, không có ngày tháng cụ thể).

• Ngày mất: Không rõ.

• Chức vụ: Vua cai trị đất nước, kế tục Kinh Dương Vương, được xem là người đặt nền móng cho thời đại Hùng Vương.

1. Xuất thân

Theo truyền thuyết được ghi chép trong các bộ sử như Đại Việt sử ký toàn thư, Lạc Long Quân là con trai của Kinh Dương Vương (Lộc Tục) và Thần Long Nữ (còn gọi là Long Nữ hay Vụ Tiên Nữ) – con gái của Động Đình Quân (vua hồ Động Đình). Ngài sinh ra vốn là một loài rồng, có nhiều phép lạ, mình rồng, sống dưới nước. Điều này thể hiện sự kết nối giữa dòng dõi Thần Nông (từ Kinh Dương Vương) và yếu tố thủy thần (từ Thần Long Nữ), tạo nên nguồn gốc huyền thoại "con Rồng cháu Tiên" của người Việt.

2. Lập nghiệp

Khi Kinh Dương Vương qua đời, Lạc Long Quân kế vị ngai vàng, tiếp tục cai quản đất nước. Ngài đã dời đô về Long Biên, cho dựng cung điện dưới nước. Điều này tượng trưng cho việc khẳng định chủ quyền và củng cố nền móng nhà nước sơ khai. Khác với cha mình là Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân thường xuyên sống dưới thủy phủ nhưng vẫn lo việc dân chúng, giúp đỡ và bảo vệ họ khỏi những thế lực gây hại.

3. Thành tựu

• Củng cố và phát triển đất nước: Lạc Long Quân tiếp tục sự nghiệp của Kinh Dương Vương, duy trì và phát triển nhà nước Xích Quỷ (hoặc giai đoạn chuyển giao sang Văn Lang).

• Diệt trừ yêu quái, cứu giúp dân lành: Truyền thuyết kể rằng Lạc Long Quân đã diệt trừ Ngư Tinh ở biển Đông, Hồ Tinh ở Hồ Tây và Mộc Tinh ở núi Tản Viên, đem lại sự bình yên cho dân chúng. Những câu chuyện này thể hiện vai trò của Lạc Long Quân như một vị anh hùng bảo vệ nhân dân khỏi thiên tai, yêu ma quỷ quái, đồng thời cũng phản ánh cuộc đấu tranh của người Việt cổ với thiên nhiên khắc nghiệt.

• Kết duyên với Âu Cơ và khai sinh dân tộc: Đây là thành tựu quan trọng nhất, mang tính biểu tượng sâu sắc. Lạc Long Quân kết duyên với Âu Cơ – một nàng tiên thuộc dòng dõi Thần Nông (hoặc một số truyền thuyết nói là dòng Tiên từ phương Bắc xuống). Họ sinh ra một bọc trăm trứng, nở thành trăm người con, là thủy tổ của người Việt. Sự kiện "cha Rồng mẹ Tiên" này đã trở thành huyền thoại về nguồn gốc chung của dân tộc, tạo nên tinh thần đoàn kết và ý thức cội nguồn sâu sắc.

• Chia con cái để khai phá đất đai: Sau khi trăm con lớn lên, Lạc Long Quân và Âu Cơ quyết định chia đôi: 50 người con theo cha xuống biển, 50 người con theo mẹ lên núi để khai phá và xây dựng đất nước. Người con trưởng theo mẹ Âu Cơ đã lên ngôi vua, xưng là Hùng Vương, lập ra nhà nước Văn Lang. Điều này giải thích sự phân bố dân cư và quá trình hình thành các vùng miền trên lãnh thổ Việt Nam.

4. Kết cục

Sau khi hoàn thành sứ mệnh khai sinh và đặt nền móng cho dân tộc, Lạc Long Quân trở về thủy phủ. Ngài giao lại trọng trách cai trị đất nước cho người con trưởng là Hùng Vương, bắt đầu thời kỳ Hùng Vương rực rỡ trong lịch sử Việt Nam. Dù không còn trực tiếp cai trị, Lạc Long Quân vẫn được coi là linh hồn của dân tộc, là biểu tượng của sức mạnh và sự bảo vệ từ cội nguồn.

5. Đánh giá chung

Lạc Long Quân là một trong những nhân vật thần thoại quan trọng bậc nhất trong tâm thức người Việt, gắn liền với huyền thoại "con Rồng cháu Tiên". Mặc dù không có bằng chứng lịch sử cụ thể về sự tồn tại của Ngài, Lạc Long Quân vẫn giữ vai trò vô cùng ý nghĩa:

• Biểu tượng nguồn gốc dân tộc: Ngài cùng Âu Cơ đã tạo nên huyền thoại về cội nguồn chung của người Việt, là cơ sở cho tinh thần đoàn kết, "đồng bào" (cùng một bọc) và tình yêu thương dân tộc.

• Anh hùng khai quốc: Lạc Long Quân được ca ngợi là người có công diệt trừ yêu quái, bình an dân chúng, mở mang bờ cõi, tạo lập cuộc sống.

• Người đặt nền móng cho nhà nước: Bằng việc giao lại quyền lực cho Hùng Vương, Ngài đã khởi đầu một thời kỳ Hùng Vương rực rỡ, đặt nền móng vững chắc cho nhà nước Văn Lang và sự phát triển của nền văn minh lúa nước.

Lạc Long Quân là hiện thân của sức mạnh thiên nhiên, trí tuệ và lòng dũng cảm, đại diện cho những khát vọng đầu tiên về một cuộc sống ấm no, bình yên và một dân tộc thống nhất. Ngài không chỉ là một nhân vật trong truyền thuyết mà còn là biểu tượng sống động trong văn hóa và lịch sử Việt Nam.